From StotraSamhita
< Bhagavatam | Skandha 06
caturthO'dhyAyaH
zrIrAjOvAca
dEvAsuranRNAM sargO nAgAnAM mRgapakSiNAm| sAmAsikastvayA prOktO yastu svAyambhuvE'ntarE||1|| |
tasyaiva vyAsamicchAmi jJAtuM tE bhagavanyathA| anusargaM yayA zaktyA sasarja bhagavAnparaH||2|| |
zrIsUta uvAca
iti sampraznamAkarNya rAjarSErbAdarAyaNiH| pratinandya mahAyOgI jagAda munisattamAH||3|| |
zrIzuka uvAca
yadA pracEtasaH putrA daza prAcInabarhiSaH| antaHsamudrAdunmagnA dadRzurgAM drumairvRtAm||4|| |
drumEbhyaH krudhyamAnAstE tapOdIpitamanyavaH| mukhatO vAyumagniM ca sasRjustaddidhakSayA||5|| |
tAbhyAM nirdahyamAnAMstAnupalabhya kurUdvaha| rAjOvAca mahAnsOmO manyuM prazamayanniva||6|| |
na drumEbhyO mahAbhAgA dInEbhyO drOgdhumarhatha| vivardhayiSavO yUyaM prajAnAM patayaH smRtAH||7|| |
ahO prajApatipatirbhagavAnhariravyayaH| vanaspatInOSadhIzca sasarjOrjamiSaM vibhuH||8|| |
annaM carANAmacarA hyapadaH pAdacAriNAm| ahastA hastayuktAnAM dvipadAM ca catuSpadaH||9|| |
yUyaM ca pitrAnvAdiSTA dEvadEvEna cAnaghAH| prajAsargAya hi kathaM vRkSAnnirdagdhumarhatha||10|| |
AtiSThata satAM mArgaM kOpaM yacchata dIpitam| pitrA pitAmahEnApi juSTaM vaH prapitAmahaiH||11|| |
tOkAnAM pitarau bandhU dRzaH pakSma striyAH patiH| patiH prajAnAM bhikSUNAM gRhyajJAnAM budhaH suhRt||12|| |
antardEhESu bhUtAnAmAtmAstE harirIzvaraH| sarvaM taddhiSNyamIkSadhvamEvaM vastOSitO hyasau||13|| |
yaH samutpatitaM dEha AkAzAnmanyumulbaNam| AtmajijJAsayA yacchEtsa guNAnativartatE||14|| |
alaM dagdhairdrumairdInaiH khilAnAM zivamastu vaH| vArkSI hyESA varA kanyA patnItvE pratigRhyatAm||15|| |
ityAmantrya varArOhAM kanyAmApsarasIM nRpa| sOmO rAjA yayau dattvA tE dharmENOpayEmirE||16|| |
tEbhyastasyAM samabhavaddakSaH prAcEtasaH kila| yasya prajAvisargENa lOkA ApUritAstrayaH||17|| |
yathA sasarja bhUtAni dakSO duhitRvatsalaH| rEtasA manasA caiva tanmamAvahitaH zRNu||18|| |
manasaivAsRjatpUrvaM prajApatirimAH prajAH| dEvAsuramanuSyAdInnabhaHsthalajalaukasaH||19|| |
tamabRMhitamAlOkya prajAsargaM prajApatiH| vindhyapAdAnupavrajya sO'caradduSkaraM tapaH||20|| |
tatrAghamarSaNaM nAma tIrthaM pApaharaM param| upaspRzyAnusavanaM tapasAtOSayaddharim||21|| |
astauSIddhaMsaguhyEna bhagavantamadhOkSajam| tubhyaM tadabhidhAsyAmi kasyAtuSyadyathA hariH||22|| |
zrIprajApatiruvAca
namaH parAyAvitathAnubhUtayE guNatrayAbhAsanimittabandhavE| adRSTadhAmnE guNatattvabuddhibhirnivRttamAnAya dadhE svayambhuvE||23|| |
na yasya sakhyaM puruSO'vaiti sakhyuH sakhA vasansaMvasataH purE'smin| guNO yathA guNinO vyaktadRSTEstasmai mahEzAya namaskarOmi||24|| |
dEhO'savO'kSA manavO bhUtamAtrAmAtmAnamanyaM ca viduH paraM yat| sarvaM pumAnvEda guNAMzca tajjJO na vEda sarvajJamanantamIDE||25|| |
yadOparAmO manasO nAmarUpa rUpasya dRSTasmRtisampramOSAt| ya IyatE kEvalayA svasaMsthayA haMsAya tasmai zucisadmanE namaH||26|| |
manISiNO'ntarhRdi sannivEzitaM svazaktibhirnavabhizca trivRdbhiH| vahniM yathA dAruNi pAJcadazyaM manISayA niSkarSanti gUDham||27|| |
sa vai mamAzESavizESamAyA niSEdhanirvANasukhAnubhUtiH| sa sarvanAmA sa ca vizvarUpaH prasIdatAmaniruktAtmazaktiH||28|| |
yadyanniruktaM vacasA nirUpitaM dhiyAkSabhirvA manasOta yasya| mA bhUtsvarUpaM guNarUpaM hi tattatsa vai guNApAyavisargalakSaNaH||29|| |
yasminyatO yEna ca yasya yasmai yadyO yathA kurutE kAryatE ca| parAvarESAM paramaM prAkprasiddhaM tadbrahma taddhEturananyadEkam||30|| |
yacchaktayO vadatAM vAdinAM vai vivAdasaMvAdabhuvO bhavanti| kurvanti caiSAM muhurAtmamOhaM tasmai namO'nantaguNAya bhUmnE||31|| |
astIti nAstIti ca vastuniSThayOrEkasthayOrbhinnaviruddhadharmaNOH| avEkSitaM kiJcana yOgasAGkhyayOH samaM paraM hyanukUlaM bRhattat||32|| |
yO'nugrahArthaM bhajatAM pAdamUlamanAmarUpO bhagavAnanantaH| nAmAni rUpANi ca janmakarmabhirbhEjE sa mahyaM paramaH prasIdatu||33|| |
yaH prAkRtairjJAnapathairjanAnAM yathAzayaM dEhagatO vibhAti| yathAnilaH pArthivamAzritO guNaM sa IzvarO mE kurutAM manOratham||34|| |
zrIzuka uvAca
iti stutaH saMstuvataH sa tasminnaghamarSaNE| prAdurAsItkuruzrESTha bhagavAnbhaktavatsalaH||35|| |
kRtapAdaH suparNAMsE pralambASTamahAbhujaH| cakrazaGkhAsicarmESu dhanuHpAzagadAdharaH||36|| |
pItavAsA ghanazyAmaH prasannavadanEkSaNaH| vanamAlAnivItAGgO lasacchrIvatsakaustubhaH||37|| |
mahAkirITakaTakaH sphuranmakarakuNDalaH| kAJcyaGgulIyavalaya nUpurAGgadabhUSitaH||38|| |
trailOkyamOhanaM rUpaM bibhrattribhuvanEzvaraH| vRtO nAradanandAdyaiH pArSadaiH surayUthapaiH||39|| |
stUyamAnO'nugAyadbhiH siddhagandharvacAraNaiH| rUpaM tanmahadAzcaryaM vicakSyAgatasAdhvasaH||40|| |
nanAma daNDavadbhUmau prahRSTAtmA prajApatiH na kiJcanOdIrayitumazakattIvrayA mudA ApUritamanOdvArairhradinya iva nirjharaiH||41|| |
taM tathAvanataM bhaktaM prajAkAmaM prajApatim| cittajJaH sarvabhUtAnAmidamAha janArdanaH||42|| |
zrIbhagavAnuvAca
prAcEtasa mahAbhAga saMsiddhastapasA bhavAn| yacchraddhayA matparayA mayi bhAvaM paraM gataH||43|| |
prItO'haM tE prajAnAtha yattE'syOdbRMhaNaM tapaH| mamaiSa kAmO bhUtAnAM yadbhUyAsurvibhUtayaH||44|| |
brahmA bhavO bhavantazca manavO vibudhEzvarAH| vibhUtayO mama hyEtA bhUtAnAM bhUtihEtavaH||45|| |
tapO mE hRdayaM brahmaMstanurvidyA kriyAkRtiH| aGgAni kratavO jAtA dharma AtmAsavaH surAH||46|| |
ahamEvAsamEvAgrE nAnyatkiJcAntaraM bahiH| saMjJAnamAtramavyaktaM prasuptamiva vizvataH||47|| |
mayyanantaguNE'nantE guNatO guNavigrahaH| yadAsIttata EvAdyaH svayambhUH samabhUdajaH||48|| |
sa vai yadA mahAdEvO mama vIryOpabRMhitaH| mEnE khilamivAtmAnamudyataH svargakarmaNi||49|| |
atha mE'bhihitO dEvastapO'tapyata dAruNam| nava vizvasRjO yuSmAnyEnAdAvasRjadvibhuH||50|| |
ESA paJcajanasyAGga duhitA vai prajApatEH| asiknI nAma patnItvE prajEza pratigRhyatAm||51|| |
mithunavyavAyadharmastvaM prajAsargamimaM punaH| mithunavyavAyadharmiNyAM bhUrizO bhAvayiSyasi||52|| |
tvattO'dhastAtprajAH sarvA mithunIbhUya mAyayA| madIyayA bhaviSyanti hariSyanti ca mE balim||53|| |
zrIzuka uvAca
ityuktvA miSatastasya bhagavAnvizvabhAvanaH svapnOpalabdhArtha iva tatraivAntardadhE hariH||54|| |
||iti zrImadbhAgavatE mahApurANE pAramahaMsyAM saMhitAyAM SaSThaskandhE caturthO'dhyAyaH||